PAMIĘĆ O PRZESZŁOŚCI - „KANAŁ” WAJDY

W 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy zaprasza do Domu Kultury „KADR” na niezwykłe spotkanie z filmem swojego Patrona. Nie ma bardziej stosownego dnia, by wrócić do tego porażającego dzieła: „Kanał” pokazany zostanie 1 sierpnia o godz. 19:00. Gościem specjalnym wieczoru będzie Krystyna Zachwatowicz-Wajda.

Każdego roku ten dzień jest w Warszawie dniem szczególnym – rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego odmienia w Godzinie „W” nasze miasto i każe myśleć jego mieszkańcom o Historii. Kolejne pokolenia mierzą się
co roku z pamięcią o tym, co wydarzyło się w stolicy w 1944 roku. Powstańczy zryw warszawiaków przedstawiany
był w kinie przez różnych twórców i w rozmaitych okresach. „Kanał”, zrealizowany przez Andrzeja Wajdę dwanaście lat po traumie Powstania Warszawskiego, powstał z potrzeby reżysera – świadka wojennej zawieruchy, by mówić głosem zmarłych. W „Autobiografii. Kino i reszta świata” Andrzej Wajda pisał:

„To prawda, że powstańcy zostali skrzywdzeni, i film powinien był im to wynagrodzić. Ale Warszawa w ruinie była jednym wielkim znakiem zapytania o sens powstańczego czynu. Nie zwycięska barykada, lecz ucieczka kanałem wydawała się scenerią, która pokazywała prawdę.”

Historia oddziału powstańców, którzy z niemieckiego okrążenia próbują wyrwać się przemierzając miasto kanałami, rozpoczyna się 25 września na Mokotowie. Krótko przed upadkiem Powstania nieliczny już oddział przedziera się krętymi korytarzami pod ziemią, pośród ciemności i ekskrementów, u włazów do kanałów czyhają Niemcy, oddział się rozpada. Próba wydostania się z okrążenia nie może być w tym piekle udana…

Scenarzystą „Kanału” został uczestnik walk ulicznych w Warszawie w lecie 1944 r., Jerzy Stefan Stawiński, którego opowiadanie podsunął Wajdzie Tadeusz Konwicki. Film otrzymał Nagrodę Specjalną Jury „Srebrną Palmę”
na X Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes w 1957 r. W swojej autobiografii reżyser wspomina tamten moment:

„Dla mnie jednak najbardziej zaskakująca była reakcja kilku filmowców amerykańskich, którzy odwiedzili nas po projekcji w hotelu i nie mogli się nachwalić scenarzysty za jego niepohamowaną inwencję i wyobraźnię. Byli przekonani, że Stawiński wymyślił całą rzecz na potrzeby filmu. Nie wierzyli, że to, co widzieli na ekranie, wydarzyło się naprawdę. Bez filmu „Kanał” nigdy by się o tym nie dowiedzieli i to było dla mnie najważniejsze.”

Pierwsze dzieło polskiej szkoły filmowej po dziś dzień pozostaje obrazem przejmującym oraz niezrównanym w sile swojego wydźwięku. W role powstańców wcielili się: Terasa Iżewska (Stokrotka), Tadeusz Janczar (Korab), Wieńczysław Gliński (Zadra), Tadeusz Gwiazdowski (Kula), Stanisław Mikulski (Smukły), Emil Karewicz (Mądry), Władysław Sheybal (Kompozytor), Teresa Berezowska (Halinka). Za kamerą stanął Jerzy Lipman, a prowadził ją Jerzy Wójcik.

Po rozpoczęciu obchodów 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy zaprasza do Domu Kultury „KADR” na projekcję filmu „Kanał” z cyfrowo odrestaurowanej kopii i z angielskimi napisami. Gościem specjalnym pokazu będzie uczestniczka Powstania Warszawskiego, Krystyna Zachwatowicz-Wajda, odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Spotkanie poprowadzi Magdalena Juszczyk.

1 sierpnia
„Kanał”, reż. Andrzej Wajda, 1956 r.
Dom Kultury „KADR”
ul. Przemysława Gintrowskiego 32
godz. 19:00, wstęp wolny

{info. pras}